Arsyetimi i Propozimit:
KKT me vendimin nr.16, datë 03.10.2019, ka dhënë lejen e ndërtimit kompanisë Seka Hydropoëer, për ndërtimin e HEC-it Sekë dhe Zais, në Lumin e Urakës dhe në Zallin e Melthit, pjesë e parkut kombëtar Lurë-Mali i Dejës.Ky hidrocentral që ka nisur të ndërtohet parashikon të marrë rreth 97% të prurjeve të lumit, madje si në asnjë rast tjetër janë duke u gërrmuar puse për marrjen e ujrave nëntoksorë duke ndikuar kështu drejtpërdrejt në tharjen e zonës e duke mos i dhënë asnjë lloj përparësie mbrojtjes së ujit të pishëm. Ky vendim është marrë pa u vlerësuar rregullisht ndikimi në mjedis e mbi të gjitha pa u marrë pëlqimi i banorëve të cilët prej kohësh janë ngritur në protestë. Ndërtimi i HEC-eve e shkatërron plotësisht funksionin e zonës së mbrojtur, duke e zhveshur atë krejtësisht nga vlerat ekologjike. Uji që po shfrytëzohet aktualisht furnizon rreth 10800 banorë, 5000 bagëti e shumë lloje të tjera kafshësh të egra, si dhe rreth 4000 bletë. Përveç kësaj, ka vlera kurative për komunitetin. Duke u hequr të vetmin burim uji për zonën e Zall-Gjoçajt dhe fshatrat përreth, fshati rrezikon të braktiset. Mirëpo vetëm gjatë dy dekadave të fundit janë miratuar për ndërtim 714 hidrocentrale, ku 223 janë miratuar në vetëm 3 vitet e fundit. Pra, ekzistenca e fshatrave në Shqipëri rrezikohet nga një politikë e tillë energjitike anti-mjedisore.
Qëllimi dhe objektivat specifike:
- Qëllimi i kësaj ndërhyrje është ngadalësimi deri në ndalim të punimeve në zonë të mbrojtur, problematizimi i politikave të tilla me ndikim vendimtar e të pakthyeshëm në mjedis, sensibilizimi i organeve vendore e qëndrore për efektet e këtyre politikave, si dhe nxitja e reagimit qytetar për ngjarje që ndikojnë drejtpërdrejt në jetën tonë.
Aktivitetet kryesore:
- Organizim i tubimeve paqësore në zonën ku po kryhen punimet.
- Tryeza diskutimi me aktorë të shoqërisë civile, ekspertë të mjedisit e të ligjit dhe me banorë të cilët preken drejtperdrejt nga këto ndërhyrje.
- Vendosja e kontakteve të rregullta me gazetarë e media lokale e kombëtare për pasqyrimin e ngjarjeve.
- Peticion drejtuar organeve të pushtetit vendor për mosdakordësimin e banorëve në lidhje me ndërtimin e HEC-eve.
- Realizim i te pakten 3 shkrime mediatike, dhe i nje Reportazhi video.
Rezultatet e pritshme:
- Ndalimi i punimeve në parkun Kombëtar Lurë- Mali i Dejës.
- Ndërgjegjësimi i organeve vendimarrëse për pasojat që kanë në mjedis politikat e tyre HEC-ndërtuese, totalisht jo efektive, por edhe prapanike për nga metodat e shpikura për sigurimin e energjisë elektrike.
- Përfshirja e komunitetit në vendimmarrje si thelbi i një demokracie të shëndoshë.
Përfituesit kryesorë:
Banorë të fshatrave Zall-Gjocaj, Melth, Gjocaj, Derjan, Urxallë, Zajs etj